نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران
نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران
نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران یکی ازنیروهای چهارگانه ارتش جمهوری اسلامی ایران است که مسئولیت حفاظت از مرزهای هوایی و پشتیبانی نیروهای رزمی دیگر اجا را دارد. پس از انقلاب اسلامی ۱۳۵۷ نام این نیرو به صورت فعلی تغییر پیدا کرد. سرتیپ خلبان حسن شاه‌صفی، از شهریور ۱۳۸۷ تاکنون، فرماندهی نیروی هوایی را بر عهده داشته‌است. نیروی هوایی ایران طبق آخرین تخمین‌ها در سال ۲۰۱۳ هفتمین نیروی هوایی جهان از لحاظ تعداد هواپیماهای سوخت رسان و ترابری (۱۱۹ فروند) است.[۱]
محتویات
تاریخچه نیروی هوایی
نیروی هوایی در سال ۱۳۰۳ و به کوشش نخست وزیر وقت، رضاخان سردارسپه بنیانگذاری شد. در خرداد ۱۳۰۳ حکم عمومی قشون تحت شمار ۲۲۲ برای تأسیس نیروی هوایی صادر گردید و سرهنگ احمد نخجوان به ریاست آن برگزیده شد.
پایگاه‌های هوایی
ایران هم‌اکنون ۱۲ پایگاه هوایی نظامی دارد. از این شمار، ۱۱ پایگاه هوایی در زمان سلطنت محمدرضا پهلوی و بیشتر به کمک آمریکا ساخته‌شدند.[۲]
- پایگاه اول: تهران (مهرآباد)
- پایگاه دوم: تبریز
- پایگاه سوم: همدان
- پایگاه چهارم: دزفول
- پایگاه پنجم: امیدیه
- پایگاه ششم: بوشهر
- پایگاه هفتم: شیراز
- پایگاه هشتم:اصفهان
- پایگاه نهم: بندرعباس
- پایگاه دهم: چابهار
- پایگاه یازدهم: تهران (دوشان تپه)
- پایگاه دوازدهم: بیرجند
- پایگاه سیزدهم: زاهدان
- پایگاه چهاردهم: مشهد
در سال ۱۳۸۶ (۲۰۰۷ میلادی) ارتش جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد که نخستین پایگاه نظامی خود پس از انقلاب ۱۳۵۷ را، در نزدیکی شهر بیرجند، مرکز استان خراسان جنوبی در شرق ایران افتتاح کرده‌است.[۲]
دانشگاه نیروی هوایی
دانشگاه علوم و فنون هوایی شهید ستاری یا به اختصار «دانشگاه هوایی» دانشجویان داوطلب را در رشته‌های زیر آموزش می‌دهد:
- دانشکده پرواز: خلبانی، خلبانی پهپاد، مراقبت پرواز و…
- دانشکده هوافضا: مهندسی هوافضا و مهندسی نگهداری هواپیما
- دانشکده کنترل: پدافند، فاشا (فرماندهی اطلاعات - شناسایی) و…
- دانشکده برق: مهندسی برق و جنگال (جنگ الکترونیک)
- دانشکده کامپیوتر: مهندسی رایانه - نرم‌افزار
- دانشکده مدیریت: مدیریت
- دانشکده تحصیلات تکمیلی: رمزخوانی و امنیت پرواز
- از آنجا که دانش‌آموختگان این دانشگاه، افسران نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران خواهند بود، در زمان دانشجویی افزون بر آموزش‌های علمی، دوره‌های دشوار آموزش نظامی را نیز می‌گذرانند.
«دانشگاه هوایی شهید ستاری» در منطقه مهرآباد جنوبی، خیابان دانشگاه هوایی واقع است.
عملیاتها
نیروی هوایی ایران در سالهای پس از انقلاب در جریان آزادسازی کردستان از اشغال احزاب تجزیه طلب، جنگ عراق علیه ایران، مقابله با نیروهای طالبان و همچنین عقب راندن کشتی‌های اکتشافی جمهوری آذربایجان از میادین نفتی مورد مناقشه در دریای خزر و دستگیری ریگی حضور فعال داشت.
عملیات اچ-۳
این عملیات که از آن بعنوان بی نظیرترین عملیات در تاریخ جنگهای هوایی جهان یاد می‌شود در تاریخ (۱۵ فروردین ۱۳۶۰) با هدف حمله به پایگاه هوایی اچ ۳ در نزدیکی مرز اردن انجام گرفت. در این عملیات بیش از ۴۸ هواپیمای عراقی که بیشتر آنها بمب افکنهای روسی بودند از بین رفتند.
عملیات اوسیراک
عملیات شمشیر سوزان (حمله به اوسیراک) یا عملیات اوسیراک یکی از تاثیرگذارترین و سرنوشت سازترین عملیاتها در جهت کاهش زمان جنگ ایران و عراق می‌باشد که توسط نیروی هوایی ایران در تاریخ ۸ مهر ۱۳۵۹ (۳۰ سپتامبر ۱۹۸۰) سازماندهی و اجرا شده‌است. در طی این عملیات جنگنده‌های اف-۴ ایران با نفوذ به عمق خاک عراق تاسیسات اتمی اوسیراکرا که در شرف تکمیل و دریافت سوخت بود بمباران کردند. سه ماه بعد دومین حمله به این تاسیسات توسط نیروهای هوایی اسرائیل انجام شد که این بمباران به انهدام کامل نیروگاه انجامید.
توان رزمی
تعداد پرسنل نیروی هوایی ارتش حدود ۵۲ هزار نفر و نیروی هوایی سپاه پاسداران حدود ۵ هزار نفر است. هواپیماهای فعال در نیروی هوایی ارتش و سپاه پاسداران هم بر اساس آمار غیر رسمی شامل این موارد است:[۳]
هواگرد |
تصویر |
اصلیت |
نقش |
ویرایش‌ها |
|
هواگردهای بال ثابت | |||||
|
چند منظوره |
۸ فروند |
|||
|
جنگنده رهگیر و برتری هوایی |
۴۰ فروند |
|||
|
جنگنده رهگیر و چندمنظوره |
||||
|
جنگنده برتری هوایی |
۲۰ فروند |
|||
|
چند منظوره |
۶۰ فروند |
|||
|
چند منظوره |
50 فروند |
|||
|
رهگیر |
۲۰ فروند |
|||
سوخو-۲۵ کا |
|
پشتیبانی نزدیک هوایی |
۷ فروند (۱۳[۷]) |
||
|
پشتیبانی نزدیک هوایی |
۴ فروند |
|||
|
جنگنده بمب‌افکن |
۳۰ فروند |
|||
|
هواپیمای سوخت‌رسان |
۷۴۷-۱۰۰F |
3 فروند |
||
|
تشریفات (VIP) |
3 فروند |
|||
|
تشریفات (VIP) |
۳ فروند |
|||
|
تشریفات (VIP) |
JetStar II |
۱ فروند |
||
آموزشی |
درنا تذرو |
۱۵ فروند |
|||
آموزشی |
۱۲ فروند |
||||
|
(سیمرغ) |
|
آموزشی |
۱۰ فروند |
||
|
آموزشی |
F33C |
۲۵ فروند |
||
|
آموزشی |
T-۳۳A |
۰ فروند |
||
|
|
آموزشی |
۷ فروند |
|||
|
آموزشی |
۳ فروند |
|||
|
آموزشی |
۳۵ فروند |
|||
|
آموزشی |
۱۰ فروند |
|||
|
آموزشی |
۱۵ فروند |
|||
|
آموزشی |
Mushshak |
۲۵ فروند |
||
|
حمل و نقل تاکتیکی |
C-۱۳۰E C-۱۳۰H |
۳۰ فروند |
||
|
حمل و نقل سبک |
۳ فروند |
|||
|
حمل و نقل سنگین (استراتژیک) |
۱۲ فروند |
|||
|
حمل و نقل سبک |
۹ فروند |
|||
|
حمل و نقل سبک |
۱۴ فروند |
|||
|
حمل و نقل سبک |
تیبی-۲۱ ترینیداد تیبی-۲۰۰ توباگو |
۴ فروند ۸ فروند |
||
|
حمل و نقل تاکتیکی |
F۲۷-۴۰۰M F۲۷-۶۰۰ |
۱۰ فروند |
||
|
حمل و نقل سبک |
۱۰ فروند |
|||
|
گشت دریایی |
P-3F |
۳ فروند |
||
|
گشت دریایی |
IRAN-140-MP |
۰ فروند |
||
بالگردها | |||||
|
هلی کوپتر سبک |
۵ فروند |
|||
|
چندمنظوره - حمل و نقل متوسط |
بل-۲۱۴ سی |
۳۰ فروند |
||
|
حمل و نقل سنگین |
CH-۴۷C |
۱۰ فروند |
||
پهپادها | |||||
چند منظوره |
محرمانه |
||||
چند منظوره |
محرمانه |
||||
پلت فرم |
محرمانه |
||||
شناسایی-جاسوسی |
محرمانه |
||||
مهاجر |
محرمانه |
||||
یسیر |
محرمانه |
||||
در آینده | |||||
|
313 |
جنگنده چند منظوره |
A Class |
۳۱۳ فروند سفارش ساخت |
||
هواپیماهای پناهنده نیروی هوایی عراق
در جریان جنگ خلیج فارس در سال ۱۹۹۱ بیش از ۲۰۰ هواپیمای نیروی هوایی عراق نابود شدند و بمب‌های هدایت لیزری نیروهای ائتلاف پناهگاه‌های هواپیماهای عراقی را نابود کرد. پس از آن حدود نیمی از نیروی هوایی باقی‌مانده عراق برای جلوگیری از نابودی به ایران گریختند. دلیل این کار به درستی مشخص نیست اما در هر صورت بسیاری از جنگنده‌ها و هواپیماهای تدارکاتی نیروی هوایی عراق از مرز ایران گذشته و به کشور همسایه پناهنده شدند. تعداد این هواپیماها بر اساس یک برآورد ۱۲۲ تا ۱۳۷ فروند و بر اساس برآورد دیگری ۱۱۵ تا ۱۴۰ فروند بوده است. مقامات عراق در سال ۲۰۰۰ مدعی بودند که بیش از ۱۰۰ هواپیمای نظامی و ۳۳ هواپیمای غیرنظامی آنها به ایران رفته‌اند اما ایرانی‌ها تعداد آنها را کمتر می‌دانند.
عکس برای نیروی هوایی
هواپیما های نیروی هوایی
